Jak właściwie powstały filmy Asteriksa i Obeliksa. Od komiksu do ekranizacji

 

Przygody dwóch słynnych Galów polubili nie tylko Francuzi. W lutym tego roku swoją premierę miał piąty aktorski film cyklu pod tytułem "Imperium smoka" z udziałem zupełnie nowych aktorów. "Asterix i Obelix kontra Cezar" (1999) oraz "Misja Kleopatra" (2002) to pierwsza i druga część cyklu, które zyskały największą popularność pod względem dobrego humoru, a także polskiego dubbingu. Nawet "Asterix na olimpiadzie" z 2008 r. (będący wówczas najdroższą filmową produkcją europejską) trzymał przyzwoity poziom. Oprócz filmów z aktorami nakręcono jeszcze 10 animacji/filmów rysunkowych, z których na pierwszym miejscu pod względem wyników znalazł się "Dwanaście prac Asteriksa" (1976), ale nie jest inspirowany żadnym wcześniejszym komiksem - dopiero jakiś czas później powstał album w formie opowiadania pod tym samym tytułem, który przedstawia kolejno całą historię. Poniżej wyjaśniam, w jaki dokładnie sposób powstały kolorowe przygody obu bohaterów. 

Nie wszyscy wiedzą, że historia powstania francuskich komiksów o przygodach Galów ma także polskie korzenie. René Goscinny urodził się w Paryżu, w rodzinie imigrantów żydowskich pochodzących z Polski, jako syn Stanisława (Symchy) Gościnnego, inżyniera chemika z Warszawy i Anny Bereśniak z Chodorkowa (obecnie na Ukrainie). Swoją karierę chciał zacząć jako rysownik, jednak nie udało mu się zdobyć pracy w studiu Walta Disneya. Dopiero po poznaniu Morrisa i Alberta Uderzo rozpoczął prawdziwą karierę jako autor scenariuszy komiksowych. W 1955 r. powstała seria o Lucky Luke’u, którą tworzył wraz z Morrisem; współpraca z Uderzo przyniosła opowieści o Indianinie Umpapie i Asteriksie (24 zeszyty). W 1959 r. Goscinny, Uderzo i Charlier założyli magazyn „Pilote”, w którym został opublikowany historyczny komiks Przygody Galla Asterixa.

Goscinny jest także autorem serii humorystycznych książek o Mikołajku, które ilustrował Jean-Jacques Sempé, ukazujących się we Francji w latach 1956–1964. Artysta zmarł w wieku 51 lat w Paryżu z powodu NZK w dniu 5 listopada 1977 r. podczas rutynowego testu wysiłkowego serca (cierpiał na dusznicę bolesną) w gabinecie lekarskim. Po śmierci autora tekstu kolejnego komiksu o Asterixie Albert Uderzo kontynuował rysowanie, jednak w znacznie wolniejszym tempie (zeszyty 25-34). W 2011 roku przekazał tę serię spółce: Jean-Yves Ferri (teksty) i Didier Conrad (ilustracje). Podobnie Morris kontynuował rysowanie kolejnego odcinka komiksu Lucky Luke we współpracy z innymi pisarzami.

Pierwsze ekranizacje o przygodach Asteriksa to filmy rysunkowe. Ciekawostką jest to, że przed oficjalną serią powstał jeszcze inny film pod tytułem "Dwóch Rzymian w Galii", który stanowił połączenie elementów rysunkowych z grą aktorską i trwał godzinę. Wydawało się, że o nim zapomniano, jednak kilka lat później został wydany na terenie Francji i płycie DVD. Do Polski nie dotarł. 

"Asterix Gall" (1967) to pierwsza adaptacja komiksu, który stanowi wprowadzenie do przygód tytułowego bohatera w czasach rządów wielkiego dyktatora, Juliusza Cezara, kiedy to mała osada jest otoczona przez cztery obozy rzymskie. Każdy kolejny film rysunkowy (Oprócz wymienionych już Dwunastu prac Asteriksa) wykorzystuje wątki z powstałych pierwotnie komiksów, które w barwny i humorystyczny sposób przedstawiają każdą przygodę i jednocześnie nawiązują do konkretnych elementów historycznych. 

Skupiając się na filmach z aktorami, pierwszy z nich, czyli "Asterix i Obelix kontra Cezar" wykorzystuje postacie z kilku albumów i łączy ze sobą poszczególne wątki, które ostatecznie przeradzają się w konflikt pomiędzy nieustraszonymi Galami a rzymską armią - co nie znaczy, że sytuacja nie doprowadza do licznych nieporozumień. Szczególną kwestią, na którą warto zwrócić tutaj uwagę jest aktor Gottfried John w roli Cezara, o czym świadczy jego wygląd i uderzające podobieństwo względem bohatera z komiksu - min. charakterystyczny rzymski nos. 

W kultowej części "Asterix i Obelix: Misja Kleopatra" podobnie, jak przedtem występują Gerard Depardieu i Christian Clavier jako główni bohaterowie. Cały film stanowi przebieg zdarzeń z komiksu, w którym to Galowie wybierają się do Egiptu i odwiedzają Kleopatrę. 

"Asterix na olimpiadzie" to luźna adaptacja albumu pod tytułem "Asteriks na igrzyskach olimpijskich". Tutaj bohaterowie zamiast stawania do walki na polu bitwy biorą udział w tytułowym wydarzeniu. Ponadto, jest to jedyny film cyklu, w którym Galowie zmagają się z przybranym synem Cezara. W rolach głównych wystąpili: Clovis Cornillac, Gerard Depardieu i Benoit Poelvoorde. Dodatkowo w filmie zobaczymy kierowcę wyścigowego Michaela Schumachera, który ściga się w czerwonym rydwanie. 

Czwarta część serii, "Asterix i Obelix: W służbie Jej Królewskiej Mości" (2012) łączy ze sobą dwie przygody z komiksów: "Asteriksa u Brytów" oraz "Asteriksa i Wikingów". W tym przypadku bohaterowie zamierzają pomóc Brytom w walce z Rzymianami, a wieziony przez nich magiczny napój ma zmienić oblicze wojny. Osobiście uważam, że ten film również zasługuje na uwagę, ponieważ można się pośmiać z pewnych sytuacji doprowadzających do przezabawnych nieporozumień, a znajdujące się w nim teksty w czasie dialogów mogą wzbogacać codzienne żarty. Po raz kolejny możemy zobaczyć Gerarda Depardieu w roli Obelixa. Aktor ten ma ogromny dorobek - wystąpił w ponad 100 filmach. 

Powstała także osobna animacja komputerowa pod tytułem "Asterix i Wikingowie" (2006), która adaptuje tę przygodę z komiksu. W 2014 r. swoją premierę miał kolejny film animowany "Asteriks i Obeliks: Osiedle bogów" na podstawie komiksu pod tym samym tytułem, natomiast w 2018 r. "Asteriks i Obeliks: Tajemnica magicznego wywaru", poprzez który stworzono komiks w postaci prozy oparty o scenariusz filmu. 

Sam cykl komiksowy ukazał się aktualnie w dwóch liniach: oficjalna seria o przygodach Asteriksa i Obeliksa stworzona oryginalnie przez Goscinny'ego i Uderzo i tzw. albumy specjalne, opowiadające osobne historie.